جراحی آندومتریوز برای تشخیص و درمان آندومتریوز انجام می‌شود. وضعیتی که در آن بافتی که معمولاً باید در داخل رحم رشد کند، خارج از رحم رشد می‌کند.
آیا جراحی آندومتریوز یک جراحی بزرگ است؟
در بیشتر موارد، خیر. در گذشته، جراحان برای برداشتن اندومتریوز، عمل جراحی باز انجام می‌دادند - که نیاز به برش بزرگی روی شکم دارد. با این حال، امروزه تقریباً همه کسانی که به جراحی اندومتریوز نیاز دارند می‌توانند لاپاراسکوپی انجام دهند، یک جراحی کم تهاجمی‌که فقط به برش‌های کوچک نیاز دارد.
انواع مختلف جراحی آندومتریوز چیست؟
این جراحی که برای برداشتن اندومتریوز انجام می‌شود، دو روش متفاوت دارد:
لاپاراسکوپی
این روش کم تهاجمی رایج ترین روش برای جراحی آندومتریوز است که موارد خفیف تا شدید را درمان می‌کند. در طول این عمل، یک برش کوچک در شکم ایجاد می‌شود تا بتوانند یک لوله کوچک با دوربین (لاپاراسکوپ) را از طریق آن وارد کنند. در برخی موارد، ممکن است نیاز به ایجاد بیش از یک برش کوچک داشته باشند.
لاپاراتومی
لاپاراتومی تهاجمی‌تر از لاپاراسکوپی است. این روش شامل ایجاد یک برش بزرگ در سراسر شکم، به جای چند برش کوچک است. جراح ممکن است لاپاراتومی را زمانی انجام دهد که شرایط حاد بوده و یا واجد شرایط لاپاراسکوپی نباشید. امروزه دیگر از جراحی باز به اندازه‌‌ی گذشته استفاده نمی‌کنند.
چه کسانی به جراحی آندومتریوز نیاز دارند؟
• درد مزمن (طولانی) یا شدید لگن
• زمانی که باید نواحی اندومتریوز در ناحیه لگن برداشته شود
• دارو دیگر علائم آندومتریوز را تسکین نمی‌دهد
• برای باردار شدن مشکل وجود دارد
قبل از جراحی آندومتریوز چه اقداماتی باید انجام داد؟
پزشک دستورالعمل‌های خاصی را در مورد نحوه آماده شدن برای جراحی آندومتریوز به شما می‌دهد. در اینجا چند دستورالعمل کلی وجود دارد:
• با خودتان یک همراه ببرید.
• از خوردن و آشامیدن شب قبل از عمل خودداری کنید.
• از پزشک خود بپرسید که آیا باید مصرف داروهایی مانند رقیق کننده‌های خون را متوقف کنید.
• اگر سیگار می‌کشید، حداقل سه هفته قبل از جراحی اندومتریوز سیگار را ترک کنید.
جراحی آندومتریوز چگونه انجام می‌شود؟
• متخصص بیهوشی شما را تحت بیهوشی عمومی قرار می‌دهد و علائم حیاتی را کنترل می‌کند.
• جراح یک برش کوچک در ناف یا قسمت دیگری از شکم ایجاد می‌کند (در برخی موارد ممکن است نیاز به ایجاد بیش از یک برش وجود داشته باشد).
• از گاز برای باد کردن شکم استفاده می‌کنند تا لاپاراسکوپ دید واضحی داشته باشد.
• جراح لاپاراسکوپ را از طریق برش وارد می‌کند.
• از لاپاراسکوپ برای یافتن نواحی آندومتریوز استفاده خواهند کرد.
• ابزار خاصی را به لاپاراسکوپ وصل می‌کنند تا هر گونه بافت آسیب دیده را از بین ببرند.
• پس از اینکه جراح بافت آندومتر را برداشت، لاپاراسکوپ و ابزار را خارج می‌کند.
• در نهایت، برش‌ها را با بخیه می‌بندند.
بعد از جراحی آندومتریوز چه مراقبت‌هایی باید انجام داد؟
اگر لاپاراسکوپی کرده‌اید، احتمالاً در همان روز از بیمارستان به خانه می‌روید. اما تا زمانی که تیم پزشکی شما را معاینه کند، باید در ریکاوری استراحت کنید. احتمالاً برای چند روز احساس خستگی خواهید کرد. اما باید بتوانید در عرض دو هفته به روال عادی بازگردید، اگرچه ممکن است برای برخی افراد بیشتر طول بکشد.
افرادی که تحت لاپاراتومی قرار می‌گیرند معمولاً به چندین هفته برای بهبودی نیاز دارند زیرا این روش تهاجمی‌تر است. پزشک لیستی از دستورالعمل‌های دقیق بعد از عمل را ارائه می‌دهد.
آیا با برداشتن بافت آندومتر، درد بهبود پیدا می‌کند؟
اکثر مردم با برداشتن اندومتریوز، متوجه کاهش درد قابل توجهی می‌شوند. با این حال، 20٪ از کسانی که تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند، پاسخ نمی‌گیرند و به درمان‌های پزشکی بیشتری نیاز دارند. از بین کسانی که پاسخ می‌گیرند، ممکن است در طول زمان عود درد وجود داشته باشد.
چه عواملی باعث می‌شوند که آندومتریوز بعد از جراحی عود کند؟
بازگشت آندومتریوز (عود) پس از جراحی به سه عامل بستگی دارد:
• شدت بیماری در زمان جراحی
• از بین بردن ضایعات به طور کامل
• درمان سرکوب‌کننده پس از جراحی
ضایعاتی که پس از جراحی ظاهر می‌شوند ممکن است جدید باشند یا از قبل وجود داشته باشند. به همین دلیل، ممکن است برای پزشک دشوار باشد که بگوید آیا بیماری عود کرده است یا در حال پیشرفت است. بسیاری از مطالعات نیز این علائم را به عنوان نشانه‌ای از بیماری جدید گزارش می‌کنند.
جراحی معمولاً در تسکین درد موفقیت‌آمیز است، اما احتمال بازگشت درد وجود دارد. هورمون‌های تولید شده توسط تخمدان‌ها باعث تحریک آندومتریوز می‌شوند. برای مبارزه با این مساله، پزشک ممکن است داروهایی (مانند قرص‌های ضدبارداری یا پروژسترون) را برای سرکوب تخمدان‌ها و کنترل آندومتریوز توصیه کند.
آیا لاپاراسکوپی موثرتر از لاپاراتومی‌است؟
لاپاراسکوپی نسبت به لاپاراتومی برتری دارد زیرا عوارض جراحی کمتری مانند خونریزی، عفونت و آسیب‌های احتمالی به سایر اندام‌های شکمی‌را به همراه دارد. لاپاراسکوپی همچنین در مقایسه با لاپاراتومی، بهبودی سریع‌تر و نقاهت کمتری دارد.
خطرات یا عوارض جراحی آندومتریوز چیست؟
جراحی اندومتریوز نسبتاً بی‌خطر است. با این حال، مانند هر روش دیگری، عوارض احتمالی وجود دارد، از جمله:
• عفونت
• خونریزی
• آسیب احتمالی به اندام‌های مجاور مانند مثانه و روده
• فیستول (ارتباط غیر طبیعی بین دو اندام)
• آسیب رگ‌های خونی
دوران نقاهت جراحی آندومتریوز چقدر است؟
افراد مبتلا به موارد پیشرفته آندومتریوز ممکن است به شش هفته یا بیشتر برای بهبودی نیاز داشته باشند. اگر آندومتریوز خفیف دارید، ممکن است سریع‌تر بهبود پیدا کنید.
چند روز پس از جراحی آندومتریوز می‌توانیم به سر کار یا مدرسه برگردیم؟
اگر از نظر جسمی شغل سختی نداشته باشید، احتمالاً دو هفته پس از جراحی می‌توانید به محل کار یا مدرسه بازگردید. اگر شغلتان به فعالیت بدنی زیادی نیاز دارد، ممکن است نیاز به صبر بیشتری داشته باشید.
در صورت مشاهده چه علائمی باید با پزشک خود تماس بگیریم؟
• قرمزی یا تورم در اطراف محل‌های برش
• تب 38 درجه یا بالاتر
• عدم تسکین درد با دارو
• تخلیه چرک از محل برش
• خونریزی شدید از واژن
• عدم توانایی در دفع ادرار
آیا آندومتریوز بعد از جراحی بازهم رشد می‌کند؟
اگر بافت به طور کامل برداشته نشود یا اگر تخمدان‌های شما سرکوب نشده باشند، آندومتریوز می‌تواند بلافاصله پس از جراحی دوباره رشد کند.
آیا جراحی آندومتریوز به باروری کمک می‌کند؟
در بسیاری از موارد، می‌تواند شانس بارداری طبیعی را افزایش دهد. با این حال، اگر در یک بازه زمانی معقول پس از عمل باردار نشدید، احتمالاً انجام مجدد جراحی کمکی نخواهد کرد.
خلاصه
آندومتریوز می‌تواند یک بیماری دردناک و خسته‌کننده باشد. اگر فکر می‌کنید ممکن است آندومتریوز داشته باشید، با پزشک خود مشورت کنید. تا یک برنامه درمانی فردی برای کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی داشته باشید.
در حالی که بسیاری از افراد با دارو و جراحی به موفقیت دست پیدا می‌کنند، این درمان‌ها عوارض جانبی دارند و برای همه کارایی ندارند. محققان به بررسی استراتژی‌های درمانی جدید و بهبود یافته ادامه می‌دهند. که یکی از زمینه‌های مطالعه، تمرکز بر نقش سیستم ایمنی در ایجاد آندومتریوز است.
